Er is een nieuwe pensioenwet, de "Wet Toekomst Pensioenen" (WTP) met als grootste vernieuwing een pensioencontract met meer keuzevrijheid en een grotere gevoeligheid voor rendementen op de financiële markten. Pensioenen gaan meer lijken op een financieel product. Het is niet mijn keuze, maar de wet is er nu eenmaal.

​

Hieronder een drie prioriteiten voor de nieuwe volksvertegenwoordiging.

Daar onder kun je een aantal artikelen vinden dat ik al eerder publiceerde over pensioenen.

​

1. Bescherm de reeds opgebouwde pensioenrechten 

Veel pensioenfondsen willen dat de bestaande pensioenrechten worden omgezet in het nieuwe contract.  Dit noemt men "invaren". 

Het resultaat van deze invaring is extreem gevoelig wordt voor het moment waarop het gebeurt. In één maand tijd kan de rente of de inflatie veranderen. De beurs kan een grote correctie ondergaan of juist sterk stijgen. De economische en financiële cijfers vormen de basis voor berekeningen maar zijn per definitie niet stabiel over de tijd. Er gaan grote lange-termijn consequenties ontstaan van incidentele schokken.

​

Als het Box-3 arrest ons iets heeft geleerd, dan is het dat de rechter achteraf streng kan oordelen over de aantasting van bestaande rechten. De jurisprudentie over pensioenrechten is in Nederland uitgebreid en kan in een zin samengevat worden: de rechter staat geen aantasting van opgebouwde aanspraken toe.

​

In de omzetting van pensioenrechten naar het nieuwe contract zullen rechtszaken komen. In deze zaken zal voor veel verschillende situaties geoordeeld moeten worden of de bestaande rechten wel eerlijk zijn overgezet naar het pensioenpotje in het nieuwe contract. En hoe goed we ook de nieuwe “waarde” van opgebouwde aanspraken kunnen berekenen, er is altijd een andere blik mogelijk. Bijvoorbeeld met een andere rekenrente. Of dat veronderstellingen over inflatie en indexatie onder het oude stelsel niet goed zijn meegerekend. Deze waterval aan rechtszaken kan de Nederlandse pensioensector voor tientallen jaren in zijn greep gaan houden.

 

2. Pas op dat kosten beperkt blijven

De invoering van de wet stelt dat alle bestaande pensioenregelingen worden ondergebracht onder een van de nieuwe pensioencontracten. Daarmee wordt 1.700 miljard aan bestaand pensioengeld omgerekend naar nieuwe, individuele potjes en de verschillende reservepotjes die de wet voorstelt. Veel van dat geld zit bij grote pensioenfondsen: misschien wel twee-derde van al het pensioengeld zit bij de tien grootste pensioenfondsen.

​

Grote fondsen hebben misschien de capaciteit om de omslag van rechten naar geld te kunnen maken. Maar dit ziet over het hoofd dat het aantal pensioenregelingen enorm groot is. Schattingen lopen uiteen van 25.000 tot 35.000 pensioenregelingen. Elk van die regelingen heeft een pensioenadviseur nodig om de overgang te begeleiden. Het aantal mens-jaren en geld dat dit gaat kosten, kan heel hoog oplopen. We moeten de transitie dan ook op de voet volgen en voorkomen dat het onnodig duur wordt.​

​

3. Hef het restitutieverbod op

In bepaalde gevallen kan het gebeuren dat de nabestaande niets krijgt van een opgebouwd pensioen.  Dit heet het "restitutieverbod". Dat voelt enorm onrechtvaardig. Als je dan een bedrag opbouwt in een eigen "potje", dan moet het ook aan jou en je nabestaande toekomen.